“Đao" giá: Một hình thức trốn thuế

“Đao” giá là chiêu thức gian lận không có gì mới, được nhiều doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa áp dụng nhằm trốn thuế nhập khẩu. Kính xây dựng là một ví dụ. Hiệp hội kính… nhấp nhổm Vừa qua, ông Lê Tuấn - Tổng thư ký Hiệp hội Kính và thủy tinh Việt Nam (Hiệp hội) có văn bản (65/CB-HH) gửi Cục Điều tra chống buôn lậu thuộc Tổng cục Hải quan “tố cáo” tình trạng gian lận thương mại trong việc nhập khẩu kính qua hình thức đao giá, trốn thuế nhập khẩu của một số doanh nghiệp.

Thứ nhất, cũng mặt hàng này (kính cán có hoa văn) tại Việt Nam đang có 2 đơn vị xuất khẩu với giá (FOB) 2,54 USD/m2 và 2,20 USD/m2. Thứ hai, theo thực tế (từ Nhà máy kính Đáp Cầu) để sản xuất 1m2 kính cán có hoa văn phải tốn 1,2 đến 1,8 kg dầu DO. Như vậy chưa tính nguyên liệu, chỉ tính nhiên liệu (ít nhất là 1,2 kg) thì 1m2 kính đã mất đứt 1 USD rồi. Vì vậy không thể có giá 0,6 USD/m2 kính loại này được.

Đưa ra hàng loạt chứng cứ thuyết phục như vậy, Hiệp hội hy vọng Hải quan “vào cuộc”.

Sao vẫn tồn tại

Tuy nhiên, bất chấp các dẫn chứng của Hiệp hội đưa ra rất thuyết phục, cho thấy tình trạng “đao” giá để trốn thuế mặt hàng này là có thật, cũng không chắc sự vụ sẽ được giải quyết. Không chỉ riêng mặt hàng kính xây dựng mà đối với nhiều mặt hàng nhập khẩu khác cũng đang xuất hiện tình trạng “đao” giá (ở những mức độ khác nhau) để trốn thuế nhập khẩu, song cơ quan quản lý không dễ xử lý và ngăn chặn. Đây được xem là vấn đề “nhạy cảm”, bất cập của hải quan.

Theo tiết lộ của một quan chức trong ngành, thường là doanh nghiệp nhập khẩu tự khai báo giá tính thuế. Nếu thấy nghi ngờ, cơ quan hải quan có quyền xác định lại. Nhưng do nhiều bất cập về quản lý cũng như trình độ, nhân lực... nên cơ quan hải quan chỉ có thể quản lý giá một số mặt hàng trọng điểm, có giá trị lớn, thuế suất cao như ô tô, điện tử, rượu... (mà ngay cả đối với một số mặt hàng trọng điểm này, hải quan cũng còn làm không xuể)!

Mặt khác, để xác định giá tính thuế nhập khẩu hàng hóa, cơ quan hải quan có rất nhiều bước, song cũng lại do năng lực quản lý, do trình độ... thậm chí cả do ý chí chủ quan của người trực tiếp thực hiện nên các bước như tham khảo giá trên thị trường, giá nhà sản xuất... hầu như ít được thực hiện, chủ yếu chỉ tham khảo giá chào bán trên mạng rồi trừ chiết khấu. Rốt cuộc cách xác định “áng chừng” này khiến cho giá khai báo tuy có được điều chỉnh, nhưng vẫn chưa sát (thường thấp hơn) thực tế. Mặt hàng ô tô nhập khẩu là một ví dụ điển hình.

Hy vọng với những chứng cứ thuyết phục của Hiệp hội, cơ quan hải quan sẽ có đủ bằng chứng để xác định lại giá tính thuế, truy thu thuế nhập khẩu cho nhà nước và “lấy lại sự công bằng” cho các nhà sản xuất kính xây dựng.